Ыһыах – саха норуотун үйэлэр тухары бэйэтин кытта илдьэ кэлбит, бэйэтэ туспа сиэрдээх-туомнаах, үрдүк айыылары кытта алтыһан ааһар бырааһынньыгынан буолар.

 

Мэҥэ-Хаҥаласка тэриллибит Олоҥхо ыһыаҕар барыта 25 тыһыынча киһи кыттыыны ылла, 18 көрүҥҥэ күөн күрэс, 7 көрүҥҥэ быһыйдар, сымсалар, бөҕөстөр күрэхтэһиилэрэ, ат сүүрдүүтэ ыытылыннылар.

 

Биллэн турар, Олоҥхо ыһыаҕын сүрүн киэргэлэ олоҥхо уонна оһуохай түһүлгэлэрэ буолаллар. Бэс ыйын 19 күнүттэн саҕалаан ыһыах түмүктэнэр күнүгэр диэри олоҥхону толорууга республикатааҕы күөн-күрэс тэрилиннэ. Бу ыһыахха республика араас улуустарыттан олоҥхоһуттар, олоҥхону толорооччу оҕолор, бөлөҕүнэн толорооччулар – барыта сүүстэн тахса кыттааччы кэлэн кытынна. Олоҥхо күрэҕэ үс күнү-түүнү быһа тохтоло суох ыытылынна. Күрэххэ кыттааччы элбэх буолан, дьүүллүүр сүбэ кыттааччылары биирдии эрэ чаас эттэрэргэ күһэлиннэ.

 

Оһуохай түһүлгэтигэр барыта 150-ча оһуохайдьыт кытынна.

 

Бэс ыйын 20 күнүгэр Аллараа Бэстээххэ Олоҥхо дьиэтин үөрүүлээхтик аспыттара. Бу күн ыһыах ыһыллыбыт Ураһалааҕар «Уус-кыһата» уустар күөн-күрэстэрэ, «Олохо дойдутун оһуордаах түһүлгэтэ» норуот маастардарын быыстапката, «Дьөһөгөй симэҕэ», «Алаас ырыата» күрэстэр,  «Байанайдаах булчуттар» көрдөөх күөн-күрэс, «Эр бэрдэ» спортивнай оонньуулар, хапсаҕайга, ох саанан ытыыга, ыстаныыга күрэхтэр, мас тардыһыытыгар сүрүн күрэхтэр, ону таһынан фольклор араас көрүҥнэригэр күөн-күрэстэр – тойуксуттар, хомусчуттар, чабырҕахсыттар, дэгэрэҥ ырыа түһүлгэлэрэ – тэрилиннилэр.

 

Киэһэ Саха ресубликатын Президена Егор Борисов бирииһигэр ат сүүрдүүтэ ыытылынна. Бу күн ылбаҕай ырыа, оһуохай дуораана, тэлээрэр үҥкүү хойукка диэри салҕанна.

 

Бэс ыйын 21 күнүгэр «Үрүҥ Уолан оонньуулара» уолаттарга күрэх, «Аҕастаах киһи» күөн-күрэх тэриллэн ыытылыннылар. Майалар ыһыахтарыгар күрэстэртэн ураты ыһыах сиэрин-туомун көрдөрдүлэр. Ол курдук, ыһыах алгыһын, «Үрүҥ күҥҥэ уруй!» күнү көрсүү сиэрэ-туома көрдөрүлүннүлэр. Маны тэҥэ араас элбэх кэнсиэрдэр, испэктээкиллэр дьону-сэргэни кэрэхсэттилэр.

Российскай Федерация образцовай, саха республикатын народнай «Кэнчээри» оҕо ансаамбыла уонна Уус-Алдантан кэлэ сылдьар Найахытааҕы народнай хор улахан кэнсиэртэригэр дьон тоҕуоруһа муһуннулар. Ыһыах тэрээһиннэрин Ил Түмэн вице-спикерин, Олоҥхо уон сылын бэлэмнээн ыытыыга Саха Республикатын Национальнай тэрийэр комитетын бэрэссэдээтэлин Александр Жирков өйөбүлүнэн кэлбит «Мэнго» государственнай корякскай үҥкүү ансамбла киэргэттэ.

 

Александр Жирков Республикатааҥы Олоҥхо ыһыаҕын үгүс тэрээһиннэригэр кыттыыны ылла. Ордук чуолаан олоҥхону толорооччулар, оһуохайдьыттар республикатааҕы күөн-күрэстэригэр, оҕолорго аналлаах олоҥхо уонна оһуохай күрэхтэригэр сырытта, оһуохай этээччилэри кытта көрүстэ, кэпсэттэ.

 

М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет профессора Василий Илларионов Олоҥхо уон сылын бэлэмнээн ыытыыга Саха Республикатын Национальнай тэрийэр комитетын бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков иилээн-саҕалаан ыытар үлэтин түмүгэр кэнники сылларга ыһыллар Олоҥхо ыһыахтара олус тэрээһиннээхтик ыытыллаллар диэн чопчулаан эттэ. «Александр Жирков тэрийэн ыытар научно-практическай конференцияларыгар олоҥхо ыһыахтара хайдах тэриллиэхтээхтэрин туһунан кэпсэтии киэҥник барар, конференция матырыйаалларын кини сыл аайы бэчээттэтэн таһааран улуустарга тарҕатара олоҥхо ыһыахтарын сиэри-туому тутуһан ыытарга улахан көмө буолар», - диэтэ Василий Илларионов.

 

Ону таһынан Василий Васильевич Александр Жирков Олоҥхо ыһыаҕын Регламенын оҥорууга улахан кылаатын тоһоҕолоон бэлиэтээтэ. «Холобурун, Олоҥхо ыһыаҕа ыытыллар улуустарыгар хайаан да Олоҥхо дьиэлэрин тутуу, Аал Луук Маһы туруорар туһунан, Олоҥхо ыһыаҕын Ытык дуоҕатын туруорууга этии киллэрбитэ», - диэтэ ХИФУ профессора Василий Илларионов.

 

Үөһээ Бүлүүгэ оһуохай оскуолатын тэрийээччи, Саха республикатын үтүөлээх үлэһитэ Дмитрий Федотов дойдутуттан элбэх оҕону олоҥхо уонна оһуохай күөн-күрэхтэригэр аҕалбыт. «Олоҥхо уон сылын бэлэмнээн ыытыыга Саха Республикатын Национальнай тэрийэр комитетын бэрэссэдээтэлинэн Александр Жирков ананыаҕыттан ыла үлэ күүскэ барда. Кини олоҥхоҕо сыһыаннаах салайар, ыытар үлэлэрин сэргиибин уонна уһуйааччылар ааттарыттан Александр Николаевичка сүрдээх улахан махталбытын тиэрдэбин. Ыһыахха оҕолор күрэхтэригэр улахан болҕомто уурулунна, кыайыылаахтарга Париж куоракка барарга путевка – бу эмиэ кини өҥөтө буоларын бары билэбит. Александр Николаевич биһиги түһүлгэбитигэр күндү ыалдьыт буолан, көрөн-истэн, кэпсэтэн барда. Тус бэйэм Олоҥхо ыһыахтарын күөн күрэстэригэр кыттар оҕолор айаннарыгар үбү-харчыны көрүөххэ наада диэн этии киллэрдим. Биһиги кэнчээри ыччаппыт олоҥхону, оһуохайы сэҥээрэр, толорор буоллаҕына төрдүбүт умнуллуо суоҕа, сарсыҥҥыбыт да күннээх буолуо», - диэтэ оһуохайы уһуйаачы Дмитрий Яковлевич Федотов.