Пленарнай мунньах салгыы Саха Республикатыгар РФ Ис дьыалаҕа министрин Владимир Прокопенко Саха сиригэр Ис дьыала уорганын 2014 сыллааҕы үлэтин отчуотун иһитиннэрдэ.   
 
Министр Владимир Прокопенко отчуотун иһитиннэрэригэр ыытыллыбыт үлэлэри таһынан сүрүн болҕомтону быраабы кэһиини сэрэтиигэ уонна буруйу оҥорууну арыйыыга баар проблемаларга, олору туоратыыга былаас өттүттэн туох дьаһаллар наадаларыгар тохтоото.
 
Отчуокка бэлиэтэммитинэн, Ис дьыала министерствотын үлэтин көдьүүһүн сыаналыыр Россия биэдэмистибэтин быһаарыытынан, Саха сиригэр Ис дьыалаҕа министерство ыытар үлэтин көрдөрүүтэ Россия орто көрдөрүүтүттэн үрдүк.  «Саха Республикатын балла – 77,17; Российскай Федерацияҕа – 76,22. Дальнай Восток субъектарын ортотугар Хабаровскай кыраай  уонна Еврейскай автономнай уобалас кэнниттэн биһиги үһүс миэстэлээхпит”, -- диэтэ дакылааччыт.
 
Саамай кыһалҕалаах боппуруоһунан Владимир Прокопенко арыгылааһын түмүгэр уонна хаттаан буруйу оҥоруу элбэҕин бэлиэтээтэ. Министр этэринэн, буруйу оҥоруу улахан аҥара – 54,9% – үлэтэ суох уонна ускул-тэскил сылдьар дьонтон тахсар. Уулуссаҕа уонна дьон мустар общественнай сирдэригэр быраабы харыстыыр, обществоҕа куттал соух буолуутун хааччыйыы боппуруостара тирээн турар суолталаахтарын ыйда.  «Саастарын ситэ илик оҕолорго сыһыаннаах буруйу оҥоруу ахсаана үрдүгэ дьиксиннэрэр. Ааспыт сылга кыра оҕолорго сыһыаннаах 542, кыһыл оҕоҕо сыһыаннаах – 7 буруйу оҥоруу тахсыбыта сэрэхэдитэр», -- диэн эттэ Владимир Прокопенко.
 
Маны таһынан министр дакылаатыгар суолга саахал тахсыытыгар баар быһыы-майгы көнө илигин бэлиэтээтэ.  100 тыһыынча нэһилиэнньэ ахсааныгар 14,7 суол быһылаана тахсыбыт. Министр ордук улуустар уонна куораттар икки ардыларынааҕы таксилар үлэлэрин таарыйда. «Нэһилиэнньэлээх пууннар икки ардыларынааҕы суолларга суол быһылааныгар өлбүт дьон 62,9% тиксэр», -- диэтэ дакылааччыт.  
 
Владимир Прокопенко норуот депутаттарын болҕомтотун нэһилиэнньэ общественнай бэрээдэги хонтуруоллааһыҥҥа кыттарын көрөр федеральнай сокуону олоххо киллэриигэ туһуламмыт дьаһаллары ылына охсор наадатыгар туһаайда. Дакылаакка улуустар бюджеттарыгар норуот дружинатын тэрийэн үлэлэтиигэ анал ыстатыйаны көрөр сөбө таарылынна.
 
Министр отчуотугар кэнники сылларга улам кэҥээн иһэр наркомания кыһалҕатыгар тохтоото: «Наркобизнес киһи уйулҕатыгар, өйүгэр күүскэ дьайар саҥа веществолары тарҕатар буолла. Оттон полиция синтетическай веществолары быһаарар техническай кыаҕа суох, наркотиктан итирии түгэнин көрдөрөр докумуона суох синтетическай наркопритоннары тутан олорооччулары холуобунай эппиэккэ тардар уустук». Итинник веществолары лаборатория эрэ усулуобуйатыгар сатаан быһаараллар. Көннөрү медицинскэй көрдөрүү түмүгэр психоактивнай саҥа веществолары туһаныы түгэнэн кыайан быһаарыллыбат.
 
Владимир Прокопенко обществоҕа куттал суох буолуутун хааччыйар итиэннэ буруйу оҥорууну тутатына арыйар туһугар видеокамералары үлэлэтии улахан көдьүүстээх буолбутун туһунан кэпсээтэ. Полицияны суһаллык ыҥырыы систематын туруорууну, “Оскуола түннүгэ” биометрическай системаны үлэлэтиини киэҥник тэнитэр наада. Министр этэринэн,  итинник система Дьокуускай куоракка икки эрэ оскуолаҕа баар – Куораттааҕы лицейгэ уонна 2 №-дээх оскуолаҕа.
 
Министр отчуотун дьүүллэһиигэ норуот депутаттара Ольга Балабкина, Иван Шамаев, Гаврил Парахин, Виктор Губарев, Гульсум Бейсембаева, Иван Андросов, Виктор Федоров, Антонина Григорьева, Юрий Николаев, СР Правительство Председателэ Галина Данчикова уонна да атыттар кытыннылар. Тыл этэн кыттыбыт депутаттарСаха Республикатыгар РФ Ис дьыалаҕа министрин  Владимир Прокопенко Саха сиригэр Ис дьыала уорганын 2014 сыллааҕы үлэтин отчуотун сүнньүнэн биһирээн, министр республикаҕа буруйу оҥорууну сэрэтии уонна быраабы күөмчүлээһин өттүттэн обществоҕа куттал суох буолуутун хааччыйыы эйгэлэригэр баар  проблемалары үчүгэйдик билэрин, кэлимник көрөрүн бэлиэтээтилэр, сорох хайысхаларга бэйэлэрин көрүүлэрин, этиилэрин киллэрдилэр.  
 
Ил Түмэн спикерэ Александр Жирков полиция үлэһиттэрин миэстэтигэр олохсутан үлэлэтэр туһуттан полиция кадрын олохтоох ыччаттан бэлэмниир туһунан эбии этиини пленарнай мунньах уурааҕар киллэрэргэ эттэ. Санатан эттэххэ, Ис дьыала уорганнарыгар кадр тиийбэтин туһунан Ил Түмэн Председателэ Александр Жирков өссө 2013 сыл сэтинньитигэр Ис дьыала министерствотын үлэһиттэрин кытта көрсүһүүтүн кэмигэр  чопчулаан эппитэ.
 
Александр Жирков Ис дьыала министерствотын личнэй састаабын кытта үлэҕэ управлениетын үлэһиттэрин итиэннэ республика Профессиональнай үөрэхтээһиҥҥэ, кадры бэлэмнээһиҥҥэ уонна аттаран туруорууга министерствотын тутаах салайааччыларын кытта хаста да сүбэ мунньахтары ыыппыта. Ити мунньахтарга Россия үрдүнэн 30-ча үрдүк юридическай үөрэх кыһалара үлэлииллэр  эрээри, республикаттан онно баран үөрэнээччи аҕыйаабыта, Дьокуускайга Милиция оскуолата 2011 сыллаахха сабыллыбытын кэннэ республика тас өттүгэр баран үөрэнээччи тарбахха баттанара бэлиэтэммитэ. Ис дьыала министерствотын личнэй састаабын кытта үлэҕэ управлениетын начальнига Виктор Шукшин республикаҕа өссө да 400-тэн тахса үлэһит тиийбэтин ыйбыта. Кини этэринэн, участковай боломуочунайынан анал үөрэҕэ суох дьон үлэлиирэ табыллыбат.
 
Тыасирин ыччатыттан полиция кадрыгар үөрэттэриигэ республика хайдах көмөлөһүөн сөбүй диэн боппуруоһу дьүүллэһиигэ республикаҕа баар юридическай үрдүк үөрэх кыһаларын кытта дуогабардаһан, бюджет суотугар тус сыаллаах миэстэлэри хайдах аһыахха сөбүн, онуоха ханнык механизмнары оҥорор эрэйиллэрин тула кэпсэтиилэргэ Александр Жирков: “Нэһилиэнньэ олоҕун эйгэтин билэр, дьону-сэргэни кытта биир тылы булан, сатаан кэпсэтэр-ипсэтэр кыахтаах полиция үлэһитин көдьүүһэ үрдүгүн саарбахтыыр сатаммат”, -- диэн этиитэ оруннаах. Спикер көрүүтүнэн, республиканы полиция кадрынан хааччыйыыга сүрүн суол быһыытынан бюджет суотугар эбии сакаас оҥорон, республика улуустарыттан дьоҕурдаах оҕолору анаан-минээн сүүмэрдээн, дойду үрдүнэн анал үрдүк үөрэххэ тэрийэн ыытан бэлэмнээһин буолуохтаах.
 
Ил Түмэн пресс-сулууспата